Minder afhankelijk van Russisch aardgas met LNG-terminals
Foto’s/Beeld: Gasunie
Om de afhankelijkheid van het Russisch gas sneller af te bouwen liet het Kabinet in maart weten maatregelen te nemen om de beschikbaarheid van gas zeker te stellen. Minister Jetten (Klimaat en Energie) en staatssecretaris Vijlbrief (Mijnbouw) gaven in een brief aan de Tweede Kamer aan dat de maatregelen zijn gericht op het voorbereiden op komende winter door meer (vloeibaar) gas uit andere landen te importeren en te zorgen dat de gasopslagen voldoende worden gevuld. Daarnaast is het nodig om meer energie te besparen waardoor er minder gas nodig is, moet er versneld worden verduurzaamd en is er meer hernieuwbare energie nodig te produceren.
Een van de maatregelen die in maart werd genoemd was om op korte termijn de importcapaciteit van vloeibaar gas (LNG of Liquefied natural gas) in Nederland te vergroten. Dit kan door de capaciteit van de bestaande LNG terminal in Rotterdam waar LNG wordt omgevormd naar gasvormig aardgas uit te breiden en de ontwikkeling van een LNG-terminal in de Eemshaven.
Twee drijvende LNG-installaties
Meteen na de Russische invasie van Oekraïne gingen Gasunie en minister Jetten van Energie en Klimaat met elkaar in gesprek. Dit om na te gaan waar en hoe de noodzakelijke infrastructuur voor LNG-import zo snel mogelijk kan worden uitgebreid. De Groningse Eemshaven bleek hiervoor erg geschikt. Inmiddels heeft Gasunie twee contracten getekend voor de huur van drijvende LNG-installaties: enerzijds is er een contract met de Belgische rederij Exmar en anderzijds met het Amerikaanse energie-infrastructuurbedrijf New Fortress. Beide installaties zullen half augustus in de Eemshaven arriveren.
LNG gasvormig maken
LNG kun je niet zonder meer in het gasnetwerk brengen. Hans Coenen, Vicepresident Corporate Strategy and Business Development legt uit: “LNG wordt vervoerd op een temperatuur van minus 160 graden Celsius. De carriers die het vloeibare gas komen brengen, zullen aanmeren bij de terminal. Per keer wordt ongeveer 150.000 tot 170.000 kuub LNG gelost en opgeslagen. Hier wordt vervolgens weer gasvormig aardgas van gemaakt. Dit gebeurt door het te verwarmen tot 5 graden Celsius. Zo krijg je per keer ongeveer 100 miljoen kuub aardgas dat vervolgens het netwerk kan worden ingebracht.”
Hans Coenen
Noodzaak van LNG
Nederland gebruikt jaarlijks ongeveer 40 miljard kuub aardgas. Ongeveer 15 procent ervan is afkomstig uit Rusland. Maar Nederland en de Europese Unie zullen de komende jaren het Russische aandeel verder afbouwen. Coenen: “We moeten er ook rekening mee houden dat het aanbod van aardgas uit Rusland al op korte termijn weg kan vallen. Als de toevoer van het Russische deel ineens zou stoppen, hebben we aankomende winter mogelijk een probleem. Met een jaarlijkse capaciteit van 8 miljard kuub kan de EemsEnergyTerminal ruimschoots in dat gat springen.”
Met de LNG-terminal levert Gasunie dus een belangrijke bijdrage aan het onafhankelijk worden van Russisch aardgas.
Veel marktpartijen hebben interesse
Gasunie maakt de import van LNG mogelijk door de infrastructuur te verzorgen. Maar het handelt niet zelf in aardgas. De interesse moet komen vanuit de markt zelf. En die interesse is er. De onlangs gestarte tender voor marktpartijen leidde tot grote belangstelling. Coenen hierover: “De klanten van de terminal zullen het aardgas niet allemaal zelf gaan gebruiken. Het gaat om partijen die het gas weer doorverkopen, zoals grote energiebedrijven en handelaren.”
Verbinding met de kade
Voor de ingebruikname van de EemsEnergyTerminal mogelijk is, moet er nog een aantal zaken gebeuren. Denk bijvoorbeeld aan een stroomaansluiting en een warmteaansluiting. Daarnaast wordt een LNG-leiding aangelegd over de kade die beide drijvende LNG-installaties met elkaar zal verbinden. De grootste prioriteit heeft echter de hogedrukleiding waarmee het aardgas het netwerk in zal gaan. Deze leiding heeft een lengte van ongeveer 4 kilometer, met een diameter van 60 centimeter. “Dat is op zich een bescheiden leiding, maar zeker een uitdaging om in een paar maanden klaar te hebben”, stelt Coenen.
Het onmogelijke mogelijk maken
Naar verwachting is de LNG-terminal dit najaar gereed. Coenen: “We doen er alles aan om dat te halen. Maar we zijn pas in maart gestart en we weten nog niet welke tegenvallers we tegen zullen komen. Normaliter zou je voor een project als dit meer tijd nemen. Alle uitdagingen hebben dan ook met de planning te maken. Ontwerp, bouw, vergunningen: alles moet tegelijk en snel, maar wel veilig en zorgvuldig. En dan ondertussen alle betrokken partijen blijven motiveren. Er zitten wel een paar hoofpijn-items tussen. Maar het is echt noodzakelijk voor de leveringszekerheid om de terminal vóór aankomende winter te kunnen gebruiken. Juist die stress maakt dit project leuk. Dat het eigenlijk niet kan, en dat het dan uiteindelijk toch lukt: daar doe je het voor.”