Is waterstof een silver bullet voor alles?

Groene waterstof kan een belangrijke rol spelen in het terugdringen van industriële emissies en de ontwikkeling van een circulaire economie. De financiële haalbaarheid van groene waterstof wordt gedomineerd door de kostprijs enerzijds, en beschikbaarheid en kostprijs van alternatieven anderzijds. Welke kansen liggen er voor de industrie in de toepassing van groene waterstof?  Thijs Willems, Business Developer & Transition Support van HyCC geeft zijn visie.

HyCC werd eind 2021 gelanceerd als joint venture tussen Nobian en de Green Investment Group (GIG) van Macquarie. HyCC richt zich op groene waterstof om de industrie te helpen hun duurzaamheidsambities te realiseren door het terugdringen van CO2-uitstoot en ook andere emissies. “We komen voort uit Nobian (voormalig AkzoNobel, gespecialiseerd in de productie van essentiële chemicaliën voor industrieën, red.) dat al zeer lang ervaring heeft met veilig opereren van grootschalige elektrolyse installaties (chloor alkali proces, red.). Dit proces lijkt sterk op wat je nodig hebt voor de productie van groene waterstof. Dus met die missie en een gedreven team experts zijn we onafhankelijk geworden en hebben we een ambitieus doel gesteld om de productie van groene waterstof snel op te schalen. Er is heel veel waterstof nodig om de transitie in de industrie mogelijk te maken”, zegt Willems.

Twee routes

Groene waterstof zal een belangrijke rol spelen in de circulaire industrie, stelt hij, maar welke rol is nog niet helemaal uitgekristalliseerd. “Je kunt in principe twee dingen doen met waterstof. Dit molecuul kun je direct inzetten als bouwsteen in chemische processen. Daarnaast heeft het ook energetische waarde waardoor je er warmte of elektriciteit mee kunt produceren.” Willems geeft een voorbeeld met betrekking tot staalproductie. “Waterstof kun je hier in verschillende fasen van het productieproces inzetten. Je kunt het gebruiken als molecuul om ijzeroxide mee te laten reageren. Maar je kunt waterstof ook inzetten om hoge tempartuur warmte te produceren voor het smelten van ijzererts. Er zijn dus verschillende manieren om naar de inzet van waterstof te kijken. We zitten op dit moment nog aan het begin van de transitie naar duurzame industriële processen. Het is vooralsnog geen uitgemaakte zaak in welke toepassingen het vanuit technisch-, economisch- en veiligheidsperspectief haalbaar is om waterstof in te zetten.  We staan nog maar aan het begin.”

Samenwerking

HyCC werkt samen met een aantal partijen om groene waterstof in de industrie in te zetten. “We werken onder meer samen met Tata Steel, waarbij de waterstofproductie gericht is op de verduurzaming van de staalproductie. Met BP ontwikkelen we in het havengebied van Rotterdam een waterstoffabriek. Daar zal de focus in eerste instantie liggen op het gebruik van waterstof voor verduurzaming van raffinage. In Delfzijl loopt een project met SkyNRG waarbij groene waterstof zal worden ingezet om er biokerosine van te maken. Een vierde project dat al vergevorderd is, is een samenwerking met OCI BioMCN om er biomethanol mee te produceren. Deze vier projecten hebben elk hun eigen dynamiek. Afhankelijk van de aard van het proces van de klant heeft waterstof een andere rol.”

Groei

De rol van groene waterstof zal in de toekomst steeds groter worden, verwacht Willems. “Samen moeten we een transitie naar een duurzame en circulaire industrie realiseren. Groene waterstof is een fundamentele bouwsteen die voor de industrie heel waardevol kan zijn. Is groene waterstof dan een silver bullet voor alles? Waarschijnlijk niet. Belangrijk is om als industrie een open blik te hebben op toepassingen waar de inzet ervan mogelijk is. Ik wil mensen uitdagen om de industriële processen waar ze vertrouwd mee zijn ter discussie te stellen en te kijken hoe het duurzamer kan. Als groene waterstof dan een veelbelovende optie blijkt, gaan wij graag in gesprek.”

Met open blik naar de toekomst kijken

Er zijn veel nuances en nog meer mogelijkheden. “Een energiecentrale vollast op groene waterstof laten draaien zie ik bijvoorbeeld nog niet zo snel gebeuren. De elektriciteit die nodig is voor de productie van groene waterstof kan namelijk ook direct worden ingezet zonder conversieverliezen. Echter, met het toenemende aanbod van elektriciteit uit zonne- en windenergie groeit de behoefte aan regelbaar vermogen, bijvoorbeeld tijdens periodes als de zon niet schijnt en de wind niet waait. Aangezien je waterstof in grote volumes voor lange tijd kunt opslaan, bijvoorbeeld in zoutcavernes, kun je dit omzetten in elektriciteit als er een tekort is. Maar zover zijn we nog niet.”

Verlagen van emissies

“Vooralsnog is onze focus primair het verlagen van emissies uit industriële processen. Alleen al het vervangen van het huidige aanbod van grijze waterstof  (waterstof geproduceerd door het kraken van aardgas waar veel CO2 bij vrijkomt, red.) biedt een enorme opgave. Daarnaast zien we nieuwe toepassingen van waterstof ontstaan waarbij waterstof vaak de enige mogelijke route is. Belangrijk is vooral dat we met een open blik naar de toekomst kijken en met elkaar de dialoog aangaan zodat we samen kunnen ontdekken waar we groene waterstof het beste kunnen inzetten.”

Waterstof is ook een belangrijk thema tijdens Industrial Heat & Power.