Energiestromen beter beheren met data

Alex Trijselaar, practice lead bij Energy21

“De focus bij energie-intensieve bedrijven is de laatste jaren veel meer komen te liggen op energiebesparing en CO2-reductie. Tegelijkertijd zien we toenemende eisen op het gebied van emissierapportages. Een gevolg hiervan is een groeiende behoefte in data-inzicht.  Elk bedrijf heeft meetdata beschikbaar, maar dat is vaak een ongestructureerde verzameling van data. Om de processen beter te kunnen stroomlijnen is gedegen kennis en analyse van deze data nodig zodat de juiste beslissingen kunnen worden genomen. Dat is een vraagstuk waar veel bedrijven mee worstelen”, zegt Alex Trijselaar, practice lead bij Energy21.

Het bedrijf levert digitale oplossingen, die worden gebruikt om energiestromen te plannen, te monitoren en af te rekenen. Het is ook een van de deelnemende bedrijven van het Project 6-25 dat het doel heeft om door de versnelde toepassing van innovatieve technologie de CO2 emissies van de 300 meest energie-intensieve bedrijven in Nederland te verlagen.

“Grote energie-intensieve industriële bedrijven zoals BASF of bedrijven op de Chemelot site gebruiken naast gas en elektriciteit ook vaak stoom. Een aantal fabrieken op de sites produceren restwarmte die kan worden gebruikt voor stoomproductie. Andere processen nemen deze stoom vervolgens af. Als je een balans kunt vinden tussen de endotherme en exotherme processen kun je veel energie en geld besparen en CO2 reduceren aangezien je minder stoom moet opwekken met gasgestookte boilers.” Die balans vinden is echter niet eenvoudig. “Over het algemeen is er meer warmte/stoom nodig dan dat er warmte wordt geleverd. Maar tijdens onderhoudsperiodes of productiepieken kan er een overschot aan warmte ontstaan waardoor kostbare energie - door het afblazen via de lucht - verloren gaat. Belangrijk is om dergelijke situaties te voorkomen. Inzicht is nodig in wat je verwacht dat elk proces zal produceren, welke energie nodig is, welke hoeveelheid warmte zal worden geproduceerd en hoe je vervolgens zo goed mogelijk de processen op elkaar kunt afstemmen. In de praktijk gebeurt dit nog regelmatig handmatig met behulp van Excel sheets of andere programma’s waar analisten met behulp van een aantal formules en bewerkingen tot bepaalde inzichten kunnen komen. Deze aanpak kost echter tijd en denkkracht en handmatig werk is foutgevoelig.”

Data verwaarden op één centrale plek

Automatiseren is een must. “Wij hebben een digitale oplossing ontwikkeld waarbij vanuit meetpunten in de processen de data rondom de energiestromen op een centrale plek beschikbaar komt. Data van individuele meetpunten worden vervolgens opgewaardeerd. Concreet betekent dit dat je op elk niveau van de site op elk moment van de dag een doorsnede kunt maken. Je krijgt bijvoorbeeld inzicht in alle stoomafnemers. Bedrijven kunnen hierdoor hun onderhoud beter organiseren zodat situaties waarbij er sprake is van een warmteoverschot minder vaak zullen voorkomen.” Ook kan met een overzicht van alle elektriciteitsafnemers actief ingespeeld worden op kansen op de elektriciteitsmarkten.

Workflowautomatisering

“Naast dit inzicht is naar ons idee workflowautomatisering belangrijk. Je wilt niet via telefoon of e-mails de vraag en het aanbod van de energiestromen beter op elkaar afstemmen. Dit gebeurt idealiter via een vastgelegde workflow die kwaliteitscontrole garandeert. Zo voorkom je dat bij ziekte of vertrek van bepaalde werknemers belangrijke kennis en ervaring verloren gaat wat kan leiden tot een bedrijfs- of financieel risico. Het stroomlijnen van je energiestromen is immers een cruciaal onderdeel van je je productieproces.  Dus inzicht genereren is één aspect, en de plannings- en monitoringsprocessen is een tweede aspect. Heb je dit goed voor elkaar, dan kun je veel energie en kosten besparen en CO2-reduceren.”

Een voorspelling van de fatale stoom (uit exotherme processen en reststromen) in groen, de gepland beschikbare boilercapaciteit in blauw en de verwachte stoomvraag in rood. De periode waar de rode lijn onder de groene duikt, is aanleiding om te onderzoeken wat er mogelijk is qua productie en/of onderhoud om deze situatie te voorkomen.

Afbeelding van Frauke Feind via Pixabay