“Energiebesparing moet geen doel op zich zijn”

“Om echt te komen tot duurzame en efficiënte installaties in de industrie, moet energiebesparing vaak geen doel op zich zijn”, zegt Maarten Smeding, operationeel manager bij De Kleijn Energy Consultants & Engineers. “De grootste kans om te komen tot efficiënte installaties is wanneer je start met de product- en procesontwikkeling van de toekomst. Dit bereik je door met een multidisciplinair team van R&D, Operations en Maintenance naar het geheel te kijken.”

Duurzaamheid, CO2-reductie en energie-efficiëntie. Het zijn actuele termen gerelateerd aan waar De Kleijn al ruim 20 jaar mee bezig is: processen stroomlijnen en energiebesparing realiseren in de industrie, door middel van het maken van haalbaarheidsstudies, begeleiden van EED-rapportages, het opstellen van concept- en detailontwerpen tot begeleiding van de uitvoering van projecten. “We zijn gespecialiseerd in de integratie van energiesystemen in (productie)processen. Dit met het doel om het proces zo efficiënt mogelijk te laten functioneren. Dit gaat verder dan alleen energiebesparing”, zegt Smeding. “We houden ook rekening met efficiënt gebruik van grond- en hulpstoffen, eenvoudig onderhoud en voedselveiligheid. We hebben namelijk een hekel aan verspilling, dat stopt niet bij energie alleen.”

Maarten Smeding

Betrouwbaarheid installatie

Smeding licht toe met een aantal voorbeelden. “Het is belangrijk dat investeringen die worden gedaan om energie te besparen bijdragen aan de betrouwbaarheid van de installatie. Want stilstand betekent niet alleen verlies van productiecapaciteit maar ook energieverlies aangezien producten op de lijn vaak als afval weggaan, terwijl er wel al energie is gebruikt voor de productie. Daarom betekent het ontwerpen van een eenvoudige, betrouwbare installatie ook energiebesparing.”

Onderhoud

Ook het onderhoud moet al in het ontwerp worden meegenomen. “Wie uiteindelijk onderhoud aan de installatie moet uitvoeren, zal enerzijds moeten begrijpen hoe dit moet gebeuren. Als je kijkt naar warmteterugwinning, dan is het belangrijk dat de warmtewisselaars worden schoongehouden maar ook dat het praktisch uitvoerbaar is voor de maintenance manager. Op het moment dat ze vervuilen neemt het energieverbruik namelijk toe terwijl storingen opnieuw leiden tot energieverlies.  

Wij hebben in de loop der jaren al veel fabrieken bezocht en gesprekken gevoerd met mensen op de vloer. De praktische kant van een ontwerp is een heel belangrijk aspect dat nog wel eens wordt vergeten. We besteden daarom veel aandacht aan het ontwerp van installaties die niet alleen energie-efficiënt en betrouwbaar zijn, maar ook goed functioneren voor de klant met een eenvoudige bediening en onderhoud.”

Praktijkvoorbeelden

Klanten die bij de Kleijn terechtkomen willen vaak weten wat ze nodig hebben of moeten doen met betrekking tot hun energievoorziening om de komende jaren nog te kunnen blijven produceren.  “De projecten die we uitvoeren zijn erg gevarieerd. Een voorbeeldproject, zoals vorig jaar gepresenteerd op Industrial Heat en Power is de warmte- en koudevoorziening voor  Abbott Laboratories waarbij een analyse gemaakt is van alle warmte- en koudestromen van het proces en de uitbreiding. Op basis van een analyse en technische haalbaarheidsstudie is hier warmte- en koude-integratie gecombineerd met een flexibele warmtepomp. Het resultaat: lagere operationele kosten, minder aardgasverbruik waardoor ook CO2- en NOx-uitstoot werd vermeden. Bij hagelslagfabrikant Delicia deden we een studie hoe ze van het gas af konden stappen door gebruik te maken van warmte uit een koelinstallatie. De warmte die bij koelcompressoren vrijkomt wordt normaal aan de buitenlucht afgegeven, maar door warmteterugwinning kon de warmte worden opgewaardeerd tot een hoger niveau waardoor Delicia er warm water mee kon genereren. Door de toevoeging van deze warmtepomp en door de systemen met elkaar te verbinden was warmteterugwinning mogelijk. Tijdens deze editie van Industrial Heat & Power zal op dinsdag 10 oktober op Podium Industrie een energiebesparingsproject bij Heinz in Elst waarbij we betrokken waren, worden toegelicht. Ook dit is een project met succesvolle resultaten.”

Multidisciplinaire aanpak

Smeding heeft nog een aantal tips voor bedrijven die met energiebesparing aan de slag willen. “Betrek heel het team, van R&D, Operations tot Maintenance bij energiebesparingsprojecten. In theorie lijken bepaalde beslissingen goede ideeën, maar in de praktijk is dit niet altijd zo. Een voorbeeld. Wanneer je een bestaand proces efficiënter wil maken door warm water in plaats van stoom te gebruiken, lijkt dit beloftevol. Tot je de R&D-afdeling betrekt, die aangeeft in toekomstige processen stoom nodig te hebben voor bijvoorbeeld bepaalde sterilisatiestappen. Dan kun je het idee weer in de prullenmand gooien. Door vanaf te start met multidisciplinaire teams te werken wordt dit voorkomen.”

Investeringen met oog op de toekomst

Daarnaast lijken investeringen die zich binnen vier jaar terug verdienen  zoals warmteterugwinning bij een stoomketel, een no-brainer om uit te voeren. “Toch is dit niet altijd zo. Als je over 3 jaar een nieuwe installatie in gebruik wil nemen waarbij je helemaal geen stoom meer nodig hebt, is het niet zinvol nu te investeren in warmteterugwinning van de stoomketel. Daarom is het belangrijk om de blik op die ene stip op de horizon te houden. Kijk naar de toekomstplannen van het bedrijf en redeneer van daaruit terug in plaats van de huidige situatie als uitgangspunt te nemen. Op die manier kun je veel grotere en succesvolle stappen maken.”

Energiebesparing: De basis

Industrial Heat & Power
Dinsdag 10 oktober, Brabanthallen Den Bosch
Podium Industrie, 11:30 – 13:00 uur

Met Maarten Smeding (de Kleijn Energy Consulting) Staf Seurinck (ABB), Peter Sprenkeler (Equinix), Martin Redder (Heinz) en Jacques van de Worp (VEMW)

Meer info en aanmelden: https://www.industrialheatandpower.nl/nl/seminar-reader/energiebesparing-de-basis-NRGY2023-HNP-M103/