'Bedrijven moeten het heft in eigen handen nemen'

“FME stimuleert de energietransitie bij de industrie en de verbetering van de energie-infrastructuur. Dit doen we door bij te dragen aan het behalen van de Europese klimaat- en circulariteitsdoelstellingen voor 2030 en 2050. Immers, zonder duurzame industrie geen duurzame samenleving”, stelt Robert van Beek, belangenbehartiger Klimaat, Energie en Milieu bij FME. “Om dit te bereiken volgen we de Trias Energetica. Energiebesparing is een belangrijk startpunt.”

“Energiebesparing is erg belangrijk bij de grote energie-intensieve bedrijven aangezien de impact hier het grootst is. De informatieplicht, de onderzoeks- en de reductieplicht zorgen ervoor dat de sector verplicht maatregelen neemt die zich binnen vijf jaar terugverdienen. Daar zijn bedrijven momenteel erg druk mee. Er is door gemaakte afspraken al veel bereikt. De sector presteert bovengemiddeld en heeft al veel energie kunnen besparen, te meer omdat het ook een kostenbesparing oplevert.”

Naast verplichtingen en gemaakte afspraken zijn er meer beweegredenen om energiebesparing hoog op de agenda te plaatsen. “Onze visie en verwachting is dat de netcongestieproblematiek niet snel genoeg kan worden opgelost. Dat betekent dat bedrijven meer het heft in eigen handen moeten nemen, bijvoorbeeld door energie te besparen. Door een lager energieverbruik lever je rechtstreeks een bijdrage aan de verkleining van de netcongestieproblematiek. Daarnaast belemmert netcongestie de groei van bedrijven. Een combinatie van deze drie redenen zet energiebesparing hoog op de agenda.”

Energiehubs

Van Beek gaat dieper in op de stappen die bedrijven kunnen zetten om hun energieverbruik te verlagen. “In het verleden lag de klemtoon op besparingen in de bedrijfsprocessen zelf, maar je kunt ook de samenwerking opzoeken met andere bedrijven op het bedrijventerrein door samen een energiehub te creëren waar je energie deelt. Heb je een overschot, en je buurman heeft een tekort, dan kun je vraag en aanbod in een energiehub in balans brengen. Er is minder transport van energie en minder opslag terwijl je de verliezen van het transport kunt beperken. Dankzij een collectieve aanpak kun je energie besparen.” Er zijn al diverse succesvolle projecten gerealiseerd. “Het opstellen van een energiehub is complex, maar het kan tegelijkertijd veel opleveren. Belangrijk is dat bedrijven goed weten wat hun energieverbruik is. Door in kaart te brengen welke processen en machines op welke momenten veel of weinig energie vergen, kun je beter sturen en mogelijk ook een bijdrage leveren om de piekvraag af te zwakken. Maar er zijn ook grenzen. Uit onderzoek blijkt dat de flexibiliteit die bedrijven kunnen realiseren, beperkt is. Toch vinden we het  belangrijk dat bedrijven de mogelijkheden aftasten en waar mogelijk grenzen verleggen.”

Technologische ontwikkelingen

Technologische innovaties kunnen eveneens bijdragen aan energiebesparing. “Het project 6-25 , geïnitieerd door FME, heeft als doel om tegen 2025 6 megaton te besparen.  Dat is naderhand bijgesteld met een berekening naar 4 megaton die haalbaar zou zijn.”

Met behulp van bewezen en bestaande technologie ga je processen verbeteren. “Denk aan innovatieve methodes om warmte terug te winnen, betere meet- en monitoringsprogramma’s, het beter kunnen spreiden van het energieverbruik, de implementatie van frictieloze motoren, de toepassing van vliegwielen, opslag- en conversietechnologie. Ook is het interessant om de bestaande processen opnieuw onder de loep te nemen. Mogelijk kan hetzelfde eindresultaat worden bereikt met lagere temperaturen. Er is vaak nog veel meer besparingspotentieel dan bedrijven beseffen.”

FLIE en Storage NL

Van Beek benoemt nog een aantal zaken met betrekking tot de energietransitie. “Dankzij FLIE, het Fieldlab Industrial Electrification  verzamelt FME veel kennis over de elektrificatieprocessen. We kunnen testen doorvoeren in een fieldlabomgeving zodat bedrijven die oplossingen willen inzetten een voorverkenning kunnen doen vóór ze in een technologie investeren. De brancheverenging Storage NL biedt kennis en inzicht in opslag- en conversietechnologie. Daarnaast is FME betrokken bij diverse waterstofprojecten waar we ons richten op de promotie van waterstoftechnologie als energiedrager en de grondstof voor diverse processen. Door kennis en krachten te bundelen kunnen we samen de energietransitie en de ambitieuze doelen omzetten in realiteit.”

Eerste stap

Is energiebesparing voldoende om de netcongestieproblematiek het hoofd te bieden? “Het is de belangrijkste eerste stap. Vervolgens is het zaak om het net te verslimmen. Als er digitale hoog- en middenspanningstation komen, krijgen netbeheerders beter inzicht in het werkelijke energieverbruik en de teruglevering op specifieke locaties zodat ze hierop kunnen anticiperen. Een derde stap is conversie en opslagcapaciteit toevoegen zodat de overcapaciteit aan zonne-energie kan worden omgezet in waterstof of kan worden opgeslagen in batterijen. Deze drie aspecten gecombineerd met netuitbreiding als vierde stap moeten ervoor zorgen dat de netcongestieproblematiek wordt opgelost.”

Level playing field

Eenvoudig is dit niet. “Belangrijk is dat alle stappen worden genomen, maar ook dat energie te allen tijde betaalbaar blijft. De energie-intensieve bedrijven gevestigd in Nederland, moeten kunnen blijven concurreren met bedrijven in het buitenland. FME vindt het daarom belangrijk dat er een level playing field blijft zodat bedrijven in staat zijn en blijven om te investeren in de Nederlandse vestigingen. Ook dat is een belangrijk aandachtspunt om successen te kunnen boeken”